Pandiwa, Nagpapakilos ng Pangungusap!

Ang pandiwa ay mga salitang nagsasaad ng kilos o galaw, at ayon naman sa gamit ng pangungusap, ito ay nagsisilbing kaluluwa ng pangungusap dahil ito ay nagsasaad kung ano ang kilos o galaw na ipinapahayag batay sa pinag-usapan o simuno ng a pandiwang may banghay ang mga pandiwang nagsasaad ng kilos o galaw, at tinatawag naman na pandiwang walang banghay ang nag-iisang kataga na “ay” na isang pangawing. 

Ang pandiwa ay nabubuo sa pamamagitan ng mga panlaping makadiwa at salitang ugat. Batay dito, sinasabing makapangyarihan ang mga panlaping makadiwa dahil maari nitong gawing pandiwa ang anumang salitang ugat, pati pangalan ng tao. 


1. um- (Nagsasaad ng karaniwang kilos na impersonal o mga kilos ng katawan, mga halimbawa: lumaki, kumukutitap, at humalili. )

2. mag- (Ito ay likas na palipat ang mga pandiwang nasa anyong ito nagsasaad ng pagsasagawa ng kilos, halimbawa:  mag-ani, mag-aral at mag-atubili, mag-aklas )

3. mag- (Ito ay ang panlaping hindi sinusundan ng gitling, hindi kagaya ng nasa #3. nagsasaad ito ng paulit-ulit na kilos, ang mga salitang malumay ay bigkasing mabilis, at ang mga salitang malumi ay maging maragsa. Narito ang mga halimbawa: magsasaliksik, magmumuni-muni, magdidikdik , magbibinta, magpupuksa, magpapataba at iba pa.)

4. mag- (Nagsasaad ng angking gawain o propesyon, halimbawa:  magnars, magdekana, magpresidente, magturo, magpulis at iba pa.)

5. mag...an/han (Naglalahad ng sabayang kilos, halimbawa: magkarerahan, magsayawan, magpistahan at iba pa.)

6. magka- (Nagsasaad ng pagkakaroon ng bagay o pagkakaganap ng kilos, magkapera, magkatrabaho, magkabahay, magkasasakyan, magkakapayapa, magkanegosyo, magkatipon-tipon at iba pa.)

7. magma- (Nagpapahiwatig ng pagpipilit o pagpapapanggap, mga halimbawa: , magmatiisin, magmabilis, magpabiruin, magpasipag, magpatapatin, magmakumbaba, magmahangarin  at iba pa.)

8. magpa- (Nagpapahayag ng pagpapagawa sa iba ng kilos, mga halimbawa: magpa-drawing, magpagawa, magpatahi, magpalinis, magpamudmod, magpapaliwanag at iba pa.)

9. magpaka- (Nagpapahiwatig ng pagpipilit na maging pareho, magpakatalino, magpakasipag, magpakababa, magpakamaingat, at iba pa.)

10. magpati- (Nagsasaad ng kagustuhang gawin dahil sa isang di-maiwasang pagkakataon, mga halimbawa: magpatilaba, magpatilayo, magpatialis, magpatitakbo, magpagtilangoy, magpatidasal, magpati-aral at iba pa.)

11. i- (Nagsasaad ng kilos para sa iba, halimbawa: iluto, ikanta, idisenyo, , itanghal, ilipat, isindi, itagay, idala, iukit, itangay, ilinis, ihugas, ikuha, ikumbinse)

12. i- (Nagpapahiwatig sa paggawa ng kilos, halimbawa:ilaban, itulad, idikit, ikarga, ilabas, itanggol, ilipat, ihanap)

13.-in/hin (Nagsasaad ng paggawa ng kilos, halimbawa: alukin, punain, purihin, subukin, biruin, alisin, linisin, liparin, hugutin, sipain, tuparin, kunsultahin, aminin at iba pa.


Marami pang panlaping makadiwa na siyang makapagbubuo ng pandiwa.

 

 

 

 

 

 


Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

MGA WIKANG OPISYAL: MGA WIKANG PANREHIYON, FILIPINO AT ENGLISH

             Naging wikang opisyal  sa Pilipinas ang ang Filipino ( na noo’y Pilipino) noong 1940 sa ilalim ng Batas Komonwelt Bilang 570. Sa taong 1968 ipinalabas ng kalihim ng Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkula Bilang 172 na nagbibigay-diin na ang ‘letterhead “ ng mga kagawaran, tanggapan, at mga sangay ng pamahalaan ay nararapat na nasusulat sa Pilipino,  pati na ang panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno at empleado  ng pamahalaan ay sa Pilipino rin. Itong lahat ay mga kalakaran nakalipas na nagpapatunay na ang Filipino ay dati nang wikang opisyal sa Pilipinas. Ngunit, dahil sa nagbabago na ngayon ang kapakanan ng bawat isa at sa epekto ng globalisasyon, bukod sa wikang Filipino, kasama ang iba pang wika. Nangangahulugang hinirang ng mga pinuno ng bansa ang mga wika bilang opisyal sa paaralan, tanggapan at sa korenpondensiya—sa komunikasyon. Ang wikang opisyal ay nagsasaad na wikang magagamit sa transaksyonal na komu...
Magbasa nang higit pa

TAGALOG: BATAYAN SA PAGLINANG NG WIKANG PAMBANSA

Ang suliraning pangwika sa Pilipinas ay nararanasann na noon pang panahon ng Kastila. Isang malaking suliranin noong ang hindi pagkakaintindihan dahil sa iba’t ibang wikang sinasalita ng bawat pulo. Ang mga Kastila ay nag-aaral ng wikang katutubo upang matugunan nila ang kanilang layunin. Ngunit sa pagdaan ng panahon, dahil ang Ka-Maynilaan ang naging sentro ng bansa, maraming mga Pilipino ang natuto ng Tagalog. Ang Tagalog ay naging lingua franca sa buong   bansa at natutunan ng mga sinuman sa simulang makipagsalamuha sa sentro ng bansa. Alinsunod ng batas Tydings-Mc Duffie o Batas sa Kasarinlan na pinagtibay ni Franklin D. Roosevelt noong Marso 24, 1934 nagkakaroong ng pamahalahaang komonwelt ang Pilipinas, at si Manuel Luis Quezon, ang pangulo ng bansa at si Sergio Osmena bilang pangalawang pangulo—-ang pamahalaang napasailalim ng kapangyarihang Amerikano kailangang magkakaroon ng wikang pambansa ang Pilipinas upang tuluyan itong makalaya sa kasunduang mabigyang kalayaan ang P...
Magbasa nang higit pa

Ano Depinisyong ng WIKANG FILIPINO Ayon sa Resolusyon ng KWF sa Taong 1996?

 Mga Butihing Estudyante, Pagpalain kAyo! Ito ay isang tulong sa pag-aaral at layuning mapuno kayo sa kaalaman, sa panulat na ito ay mapag-alaman niyo ang kahulugan ng Wikang Filipino bilang pambansang wika na naayon sa batas. Unang dapat mabatid ng mga estudyanteng kumukuha ng asignaturang Filipino  ang matukoy kung ano ang kahulugan ng Filipino. Ang pinakamadaling kahulugan nito ay ang Filipino ay ang pambansang wika sa Pilipinas na nabubuo hango sa iba’t ibang wika at wikain sa Pilipinas. At, para maging tiyak, ang Komisyon sa Wikang Filipino noong Agosto 1996,   ay nagbibigay ng kahulugan ng Filipino bilang wika at ito ay nagsasasaad na: Ang Filipino ay ang katutubong wika na ginagamit  sa buong bansa bilang wika ng komunikasyon ng mga  etnikong grupo.  
Magbasa nang higit pa